KRİPTO PARA YATIRIMLARI NASIL OLMALI?
Kripto paralar gelişen teknolojinin yenilikçi finansal ürünleri arasında yer alıyor. Ardında genel kabul görmüş ekonomik bir değer olmayan bu ürünlerle ilgili yatırımcıların aklında çok sayıda soru var. Gelecekte de var olacaklar mı? Yalnızca spekülatif yatırım araçları olarak mı kalacaklar? Yasaklanır mı? Bu soruların çoğunun ise net bir cevabı yok. Blok zincir teknolojisinin kamu ve özel sektörde her alanda yeni projelerle kullanımı yaygınlaşırken, büyük fiyat oynaklıklarına sahip binlerce blok zincir teknolojisi ürünü finansal varlık artan şekilde yatırım alıyor. Diğer yandan devletler kripto para piyasalarının ve borsalarının düzenlenmesi, kripto para yatırımlarının vergilendirilmesi, ödemelerde kullanılıp kullanılmaması gibi konularda adımlar atmaya devam ediyorlar. Bu düzenlemeler kripto para yatırımcılarının hakları ve yatırımlarının güvenliği için önemli. Mevzuattaki boşluklar yatırımcıların fiyatlardaki oynaklıkların dışında daha büyük kayıplara uğramasına da neden olabiliyor.
Kripto para yatırımcıları gelişmeye devam eden, mevzuat düzenlemeleri ve şirketlerin/bireylerin kabul etmeleri ile para özelliği zamanla artan bu ürünlere yatırım yaparken bazı konularda daha dikkatli olmalılar. Hem fiyatların oynak olması, hem de geleceğiyle ilgili belirsizlikler taşıyan bu piyasalarda birikimlerinin çoğunluğunu değerlendirmek büyük bir risk. Bir hisse senedine yatırım yaparken, halka arz edilmiş bir işletmenin tamamen iflas etme olasılığı oldukça düşüktür ve finansal durumu seyredilebilir. Hisse senedi borsalarında fiyat oynaklıklarına dair alınmış tedbirler vardır. Kripto para piyasasında ise siz uykudayken yatırımınızın önemli bir kısmını veya tamamını kaybedebilirsiniz. Bu nedenlerle yatırımcılar, kaybetme riskini göze aldıkları kadar tasarruflarını bu piyasalara yönlendirmeliler. Diğer yandan, Mayıs 2021 itibariyle 5binden fazla kripto para var. Her gün yenileri eklenmeye devam ediyor. Yalnızca tavsiye ve kulaktan dolma bilgilerle yatırım yapmak yerine ilgili kripto paranın gelecekte de var olma ihtimali ile ilgili farklı uzmanların görüşlerine, çıkaran şirketin güvenilirliğine, .. bu kripto para özelindeki her türlü açıklayıcı bilgilere ulaşarak incelemeli ve yatırım kararı alınmalı. Eğer yeterince bilgiye ulaşılamıyor ve güven vermiyorsa bilinen, kabul görmüş kripto paralara yatırım tercih edilebilir. Özellikle Mastercard, Visa, Paypal gibi kuruluşların ve büyük şirketlerin ödemelerde kabul ettiği ürünler tercih edilebilir.
Kripto para yatırımlarının saklanması ile ilgili farklı yollar var. İster bilgisayarınızda, mobil cihazınızda saklayın, ister kripto para borsasının kendi sistemi ve bulut sistemi gibi bir hizmet sağlayıcıda saklansın, önemli olan güvenlik. Yeterli yazılım güvenliği sağlandığından emin olunmalı. Benzer şekilde işlem yapılan platformlarla ilgili de güvenlik aşamaları analiz edilmeli. Merkeziyetsiz sistemde yer alan borsalarda işlem yapmak güvenliği arttıran iyi bir seçenek.
Kripto para piyasalarına yönelik gelişmeler hızla ilerlerken bu piyasaların manipülasyona çok açık olduğu gözardı edilmemeli. Piyasanın kendi dinamikleri herhangi bir bilginin yüksek fiyat hareketlere dönüşmesine neden olurken fiyatları belirli seviyelere çekme yönünde manipülatif açıklamalar da yapılabilmekte. Bu açıklamalar ani kararlarla kendi tasarrufları için alım ya da satım yönünde toplu hareketler yapmaya itebiliyor. Bu piyasalarda yatırım yapmanın belki de en önemli kuralı sabırlı ve soğuk kanlı olmak.
Doç. Dr. Ayben Koy
